Muscari comosum

Χώρα 18/04/2005

Το Muscari comosum [(L.) Mill. 1768] έχει μεγάλη εξάπλωση στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. 

Αμοργιανό όνομα: βορβός.

Βιότοπος: παραδοσιακά καλλιεργούμενα και ακαλλιέργητα χωράφια, όρια αγρών, λιβάδια σε υψόμετρα 0-1800 μ.. Συχνά σε μεγάλους πληθυσμούς. 

Είναι γεώφυτο, έχει δηλαδή ρίζωμα με αποθηκευτικούς βολβούς. Φύλλα μέχρι 3 εκ. πλάτος και 40 εκ. μήκος, κοίλα. 

Ανθοταξία βότρυς, στο κάτω μέρος αραιός με καστανά άνθη και στην κορυφή πιο πυκνός με άνθη κυανοϊώδη. Τα ανώτερα άνθη είναι άγονα. 

Ανθίζει την άνοιξη.

Ετυμολογία:

Muscari < μόσχος (σχετίζεται με το περσικό mushka = γεννητικός αδένας), ελαιώδες, έντονα αρωματικό υγρό που βγαίνει από τον γεννετικό αδένα του ασιατικού ελαφιού «μόσχος ο μοσχοφόρος» (πρβ: μοσκοβολώ, μοσχοκάρυδο, μοσχοσάπουνο, μοσχοστάφυλο). Ίσως επειδή φυτά του γένους Muscari είναι πολύ αρωματικά.

comosum < coma (λατιν.) < κόμη (οι τρίχες της κεφαλής ==-> κομήτης, αυτός που έχει μακριά κόμη) = εύκομο.

Είναι το φυτό που δίνει τους αφροδισιακούς βολβούς, οι οποίοι μοιάζουν με κρεμμυδάκια. Οι βολβοί του έχουν πικρή γεύση και τρώγονται από την αρχαιότητα, γιατί θεωρούνται ότι έχουν ισχυρές αφροδισιακές και θεραπευτικές ιδιότητες. Ο Ιππποκράτης και ο Διοσκουρίδης χρησιμοποιούσαν τους βολβούς για πολλές ασθένειες. Την ίδια άποψη έχουν και οι σύγχρονοι Έλληνες που τρώνε τους βολβούς με τον αρχαίο τρόπο, δηλαδή ψημένους και αρτυμένους με ξύδι, όπως συνιστά ο Διοσκουρίδης.

Οι βολβοί συλλέγονται πριν την περίοδο του Πάσχα. Διατηρούνται στο ξύδι και αποθηκεύονται σε βάζα. Οι βολβοί του M. comosum αποτελούν, ειδικά στην Κρήτη, εξαιρετικό μεζέ με το όνομα σκορδουλάκοι.

Αρχαίες συμβουλές:

«Άριστοι βολβοί είναι οι βασιλικοί που έχουν κόκκινο χρώμα. Δεύτερης ποιότητας είναι οι λευκοί από τη Λιβύη. Χειρότεροι από όλους είναι οι αιγυπτιακοί». Αθήναιος

«Οι βολβοί ταιριάζουν με το τυρί, το μέλι, το κρεμμύδι και το ξύδι. Αν τους φας χωρίς αυτά, τότε είναι άθλιοι και πικροί». Φιλήμων