Οι φίλοι του μπλοκ

Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2008

Ophrys ferrum-equinum

Χώρα, 26/03/2006

Η Ophrys ferrum-equinum (Ορχιδέα η πεταλοειδής) είναι κοινή στην Αμοργό και την βρίσκουμε σχεδόν παντού στο νησί, από την παραλιακή ζώνη έως τα ορεινά, συνήθως σε φρυγανότοπους. Χαρακτηριστικά της είναι τα ροδοκόκκινα σέπαλα και ο μεταλλικός θυρεός της που έχει σχήμα πέταλου. Ανθίζει από τον Μάρτιο.

Ακολουθεί ένα βίντεο με Ophrys ferrum-equinum από μια παραλιακή θέση του κόλπου Καταπόλων. Μπορείτε να το δείτε πατώντας και εδώ...



Πέμπτη 24 Ιανουαρίου 2008

Anacamptis papilionacea subsp. aegaea

Χώρα, 30/03/2006

Η Ανακαμπτίς η πεταλουδόμορφη [Anacamptis papilionacea (L. 1759) R. M. Bateman, Pridgeon & M.W.Chase 1997] είναι ευρωπαϊκή και μεσογειακή ορχιδέα. Περιγράφτηκε από την Ιταλία το 1759. Έχει ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Ντελικάτο φυτό με ύψος 10-40 εκατοστά. Φύλλα 3-10, λογχοειδή. Ποικιλόμορφο, με αρκετές ποικιλίες και υποείδη.
Από την περιοχή του Αιγαίου περιγράφτηκε το 2013 το υποείδος Anacamptis papilionacea subsp. aegaea, (P. Delforge) L. Lewis & Kreutz), που έχει πιο εύρωστη και σφαιρική ταξιανθία και μεγαλύτερα άνθη. Το χείλος είναι καρδιοειδές με κυματοειδείς  παρυφές, οι οποίες κάπτονται προς τα πάνω. Το χρώμα του είναι ανοιχτό, με έντονα ροδόχρωμες ή ερυθρές γραμμώσεις και στίγματα.
Βιότοπος: λιβάδια, φρύγανα, θαμνότοποι, ανοιχτά δάση μέχρι τα 1800 μέτρα.
Άνθιση: Φεβρουάριος - Απρίλιος.

Ετυμολογία:
Anacamptis > ανά + κάμπτω (από την κάμψη των γυρεομαγματων προς τα πίσω).
papilionacea > papilio πεταλούδα.
aegaea > Αιγαίο - αιγαιακή, του Αιγαίου
.




Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2008

Lilium candidum - Κρίνος της Παναγίας

Λαγκάδα Αιγιάλης, 16/05/2005
φωτογραφία Βαγγέλης Βασσάλος

Ο κρίνος αυτός είναι ο κρίνος του Ευαγγελισμού, γι' αυτό και λέγεται "κρίνος της Παναγίας" και επιστημονικά "Λείριο το πάλευκο". Είναι, επίσης, τοιχογραφημένος στα μινωικά ανάκτορα της Κρήτης. Άνθη πάνω από 10 στο πάνω μέρος του βλαστού, λευκά, εύοσμα και μεγάλα. Άνθιση ανοιξιάτικη μέχρι τον Ιούνιο.
.

Gagea peduncularis - Γαγέα η έμμισχος

φωτογραφία Πάνος Ψυχογιός
Λαγκάδα, 06/03/2005

Πολυετές φυτό, με άνθη κίτρινα που στην έξω πλευρά τους είναι πρασινωπά. Σε θαμνότοπους και ανοιχτές πετρώδεις τοποθεσίες. Άνθηση ανοιξιάτικη, από τέλη Φεβρουαρίου.
.

Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2008

Geropogon hybridus

Όρμος Αιγιάλης, 26/03/2007

Ο Geropogon hybridus, (L.) Sch.Bip. 1850, είναι μεσογειακό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: ελαιώνες, ακαλλιέργητα χωράφια, αμμώδεις ακτές, φρύγανα, βραχώδεις πλαγιές σε υψόμετρα 0-1100 μ.
Συνώνυμο: Tragopogon hybridus L.
Το γένος Geropogon είναι μονοτυπικό, δηλαδή με ένα φυτό, συγγενικό με το γένος Tragopogon.
Ο Γεροπώγων ο υβριδικός είναι ετήσιο φυτό με βλαστό λεπτό, λείο, ύψους 10-40 εκ.
Φύλλα περίβλαστα γραμμοειδή-λογχοειδή, οξύληκτα. Κεφάλια με 5-8 βράκτια τουλάχιστον διπλάσια από τα ισάριθμα, ανοιχτορόδινα ανθίδια. Η συνολική εικόνα του άνθους μοιάζει με άστρο.
Άνθιση: τέλος Μαρτίου - αρχές Ιουνίου.

Ετυμολογία:
Geropogon > γέρων + πώγων ==> από το πάππο που θυμίζει γενειάδα γέρου = Γεροπώγων.
hybridus >  > hibritus, a, um & ibridus, a, um (λατιν.) υβρίδιο = υβριδικός.
Tragopogon >  > τράγος + πώγων ==> από την μορφή του πάππου = Τραγοπώγων (αρχαίο όνομα από τον Διοσκουρίδη)
.


Tragopogon dubius

Αγία Μαρίνα 29/03/2007

Ο Tragopogon dubius (Scop. 1772) είναι ευρωμεσογειακό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα. Συχνός στην Αμοργό και την Νάξο με παρουσία σε Πάρο, Φολέγανδρο, Σίφνο, Άνδρο.
Βιότοπος: ξηρά λιβάδια, άκρες δρόμων, αμμώδεις θέσεις σε υψόμετρα 0-600 (-1300) μ.
Ετήσιο ή διετές είδος. Βλαστοί μοναχικοί, όρθιοι ύψους 20-50 εκ. Φύλλα γραμμικά λογχοειδή. Άνθη κίτρινα-λεμονί.
Άνθιση: μέσα Απριλίου - αρχές Ιουνίου
Ετυμολογία:
Tragopogon < τράγος + πώγων ==> από την μορφή του πάππου = Τραγοπώγων (αρχαίο όνομα από τον Διοσκουρίδη).
dubius (λατιν.) = αμφίβολος, αβέβαιος



Κυριακή 13 Ιανουαρίου 2008

Ophrys bombyliflora / Οφρύς η βομβυλανθής

Χώρα, 28/03/2007

Η Ophrys bombyliflora (Οφρύς η βομβυλανθής) είναι μια ορχιδέα σχετικά διεσπαρμένη. Συναντάται στο νότιο Αιγαίο (αλλά όχι σε όλα τα νησιά), στην Αττική, Εύβοια, νότια Πελοπόννησο και Δυτική Ελλάδα (νησιά και παράλια). Είναι η μικρότερη από τις Ophrys. Το άνθος της δεν ξεπερνάει τα 2 εκατοστά και, λόγω του σχήματος της, ονομάζεται και «αρκουδάκι». Συναντάται σε φρυγανότοπους και ελαιώνες, σε τοποθεσίες που συγκρατούν υγρασία.



Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2008

Vinca major subsp. major

Λεύκες -  12/04/2007
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Η Vinca major (L. 1753) subsp. major είναι μεσογειακό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Ο Θεόφραστος το ονομάζει «χαμαιδάφνη», αφού είναι συγγενής της πικροδάφνης αλλά αναπτύσσεται χάμω στο έδαφος.
Η χρήση του φυτού ως φαρμακευτικό βότανο ανάγεται στην αρχαιότητα. Ο Διοσκουρίδης την αναφέρει ως «κληματίδα, φιλαιτέριον, δαφνοειδές, μυρσινοειδές ή πολυγονοειδές» και απέδιδε στα φύλλα και τα κοτσάνια της πολλές θεραπευτικές ιδιότητες για την αντιμετώπιση του πονόδοντου, της δυσεντερίας και της διάρροιας.
Περιέχει αλκαλοειδή, καροτίνη, βιταμίνη C, σαπωνοειδείς ουσίες, τανίνες και γαλακτικό οξύ. Από τα αλκαλοειδή, η βινκαμίνη χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική ως αγγειοδιασταλτικό και ως διεγερτικό του εγκεφάλου και η ρεσερπίνη για να κατεβάζει την αρτηριακή πίεση.
Βιότοπος: υγρές, σκιερές θέσεις σε υψόμετρα 0-110 μ.
Πολυετές φυτό, αναρριχητικό ή έρπον με φύλλα μεγάλα, λεία λογχοειδή, συχνά καρδιοειδή στη βάση με κοντό μίσχο. Καλλιεργείται σαν καλλωπιστικό.
Άνθη μπλέ-ιώδη, μονήρη, με διάμετρο 4-5 εκ., πενταμερή, με σωλήνα τριχωτό εσωτερικά και μακρύ ποδίσκο. Σε υγρές και σκιερές τοποθεσίες. 
Άνθιση: μέσα Μαρτίου - αρχές Ιουνίου
Ετυμολογία:
Vinca < αβέβαιας ετυμολογίας - πιθανώς από το pervinca < pervínco νικώ (τις ασθένειες εννοείται) ή vínco νικώ.
major < ορθογραφικά λανθασμένη (αλλά ισχύουσα) μορφή του magnus = μείζων, μέγιστη.


.

Τετάρτη 2 Ιανουαρίου 2008

Calendula arvensis / Καλέντουλα των αγρών

Λεύκες 28/03/2007

Η Καλέντουλα (Calendula arvensis) είναι ένα μικρό φυτό, που δεν ξεπερνάει τα 20 εκ., με φύλλα λογχοειδή και άνθη πορτοκαλόχρωμα. Η ανθοφορία της αρχίζει από τον Δεκέμβριο και συνεχίζεται μέχρι το καλοκαίρι. Το όνομά της προέρχεται ακριβώς από την μακρά περίοδο άνθησής της (Calendae=ημερολόγιο).