Οι φίλοι του μπλοκ

Σάββατο 24 Νοεμβρίου 2012

Crocus laevigatus

Χώρα 21/11/2007

Ο Κρόκος ο λείος (Crocus laevigatus, Bory & Chaub. 1832) είναι ενδημικό γεώφυτο της Νότιας Ελλάδας με πλατιά εξάπλωση από την Κρήτη και τις Κυκλάδες έως την Αττική και την Πελοπόννησο.
Πήρε το όνομά του από τους χιτώνες του βολβού του
που είναι λείοι.
Βιότοπος: πετρώδεις περιοχές, βραχώδεις θέσεις, ρωγμές βράχων, διάκενα πευκοδασών
Εδώδιμος με γεύση κάστανου. Στη Σαντορίνη λέγεται
«καστανίδα» και στην Αμοργό «γούλα».

Έχει κυρίως φθινοπωρινή άνθηση, από τον Οκτώβριο, σε υψόμετρα από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τα 1500 μέτρα. Σε διάφορες περιοχές και ανάλογα με το υψόμετρο, ανθίζει μέχρι τα μέσα του χειμώνα. Ανοιξιάτικη άνθιση εμφανίζει στα ορεινά της Νάξου και της Άνδρου.
Τα άνθη, που συνήθως είναι εύοσμα, παρουσιάζουν χρωματική ποικιλομορφία: λευκά, μοβ-ρόδινα, λιλά...
Στην Αμοργό και την Ηρακλειά τα άνθη παρουσιάζουν την ιδιομορφία να είναι δίχρωμα, με τα 3 εσωτερικά τέπαλα λευκά και τα τρία εξωτερικά σε χρώμα λιλά.

Ετυμολογία:
Crocus > κρόκος > πιθανώς από την κρόκη (υφάδι) από τα γεννητικά όργανα (ανθήρες, κλπ) που έχουν παρόμοιο σχήμα με τα υφάδια.
laevigatus, a, um > > levigo λειαίνω, γυαλίζω = λείος.
 


Δευτέρα 23 Ιουλίου 2012

Genista acanthoclada

Χώρα 28/06/2005

Η Genista acanthoclada (DC. 1825) είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Αμοργιανό όνομα: φρύ(γ)ανο.
Κοινά ελληνικά ονόματα: αφάνα, αχινιπόδι. 
Είναι φρύγανα με πολύ σκληρά, λεπτά και μυτερά φύλλα, προκειμένου να αντιμετωπίζουν το μεσογειακό κλίμα και ιδιαίτερα το ξηροθερμικό καλοκαίρι. Παλιά έκαναν σκούπες απ' αυτά τα φυτά, που αποτελούσαν και την κύρια καύσιμη ύλη..
Πολύκλαδος, μαξιλαρόμορφος θάμνος με βλαστούς ραβδωτούς, πολύ αγκαθωτούς.
Βιότοπος: βραχώδεις πλαγιές, φρύγανα σε υψόμετρα 0-1200 μ.
Φύλλα μικρά, επιφυή, αποτελούμενα από τρία λογχοειδή επιμήκη φυλλάρια που αναπτύσσονται στις διακλαδώσεις των βλαστών
Βότρεις με λίγα ελαφρώς χνουδωτά κίτρινα άνθη στις κορυφές των βλαστών.
Ανθίζει από τα τέλη Μαρτίου.
Ετυμολογία:
Genista < λατινική ονομασία για την σκούπα, που  αναφέρεται από τον Πλίνιο και τον Βιργίλιο.
acanthoclada < άκανθα + κλάδος.


Σάββατο 5 Μαΐου 2012

Lagurus ovatus

04/04/2007

Ο Lagurus ovatus L. 1753, είναι μεσογειακό με μεγάλη εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: λιβάδια, αμμώδεις παράκτιοι βιότοποι, φρύγανα, άκρες αγρών, ελαιώνες, διάκενα κωνοφόρων δασών σε υψόμετρα 0-700 (-1100) μ.
Ετήσιο φυτό, χνουδωτό, με όρθιο βλαστό-καλάμι 15-40 εκ.
Φύλλα με επιμήκη λογχοειδή ελάσματα
Ταξιανθία σταχυόμορφη φόβη, πυκνή, ωοειδής, χνουδωτή μεταξοειδής.
Ανθίζει τέλη Μαρτίου έως αρχές Ιουνίου.

Ετυμολογία:
Lagurus >  λαγωός λαγός + ουρά ==> αναφορά στην ταξιανθία.
ovatus > óvum αυγό = ωοειδής.





Τετάρτη 4 Απριλίου 2012

Fumaria judaica subsp. judaica

17/03/2012
photo (c) Γιάννης Γαβαλάς

Η Fumaria judaica Boiss. 1849 subsp. judaica είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου με εξάπλωση στη νότια και νησιωτική Ελλάδα.
Βιότοπος: πετρώδη εδάφη, βάσεις κρημνών, φράκτες σε υψόμετρα 0-800 μ.
Ετήσια πόα, ύψους 20-100 εκ.
Φύλλα με λοβούς ωοειδείς-λογχοειδείς ή προμήκεις, επίπεδους.
Βότρυς με 10-20 άνθη.
Άνθη λευκά ή σπάνια με ρόδινη απόχρωση. Στεφάνη μήκους 9-13 χιλ.
Άνθιση Μάρτιος - Μάιος.

Ετυμολογία:
Fumaria > fúmus καπνός ==> απο την οσμή καπνού που αναδίδουν τα φύλλα.
judaica > Ιουδαία.




Σάββατο 17 Μαρτίου 2012

Orchis anatolica

Αμοργός 16/03/2012
photo (c) Yiannis Gavalas Γιάννης Γαβαλάς

Η Orchis anatolica, Boiss. 1844, είναι ορχιδέα της Ανατολικής Μεσογείου. Περιγράφτηκε από την Καρία της
Μικράς Ασίας. Έχει ευρεία εξάπλωση στην Κρήτη, τις Κυκλάδες και το ανατολικό Αιγαίο.
Άνθη μεγάλα, με αραιή διάταξη και χρώμα από κόκκινο μέχρι άσπρο. Το μεσαίο τμήμα του χείλους έχει σκουροκόκκινες σειρές κουκκίδων.
Βλαστός στο πάνω τμήμα του με έντονη κόκκινη χροιά. Φύλλα ανοιχτοπράσινα
Φύεται σε πετρώδεις πλαγιές, αραιούς φρυγανότοπους και ανοιχτό περιβάλλον
Ανθίζει από τα τέλη Μαρτίου.

Ετυμολογία:
Orchis > Όρχις (αρσενικού γένους), φυτό με δύο κονδύλους σε σχήμα όρχεων που αναφέρει ο Διοσκουρίδης // ο όρχις (<ορχίδιον < αρχίδι)
anatolica > Anatolia, η μη ευρωπαϊκή Τουρκία > ανατολή = ανατολίτικη.