Οι φίλοι του μπλοκ

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2011

Anacamptis pyramidalis

Κατάπολα 31/03/2007

Η Ανακαμπτίς η πυραμιδική (Anacamptis pyramidalis (L.) Rich. 1817) είναι μία ορχιδέα με μεγάλη εξάπλωση στην Ευρώπη, την Μεσόγειο και την Ελλάδα.
Είναι ποικιλόμορφη στο σχήμα των φύλλων και στο χρώμα των ανθέων.
Φύεται σε λιβάδια, φρύγανα, θαμνώνες, ελαιώνες, παρυφές δασών από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τα 1800 μέτρα.
Ανθίζει την άνοιξη μέχρι τον Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Anacamptis > ανά + κάμπτω (από την κάμψη την γυρεομαγματων προς τα πίσω)
pyramidalis > πυραμίς, πυραμίδος = πυραμιδική, επειδή η τααξιανθία έχει σχήμα πυραμίδας.

 Κατάπολα 02/04/2010 Katapola

Κατάπολα 18/04/2006 Katapola

Τετάρτη 30 Μαρτίου 2011

Hyoseris scabra

Χώρα 29/03/2007

Η Hyoseris scabra L. 1753 είναι μεσογειακό φυτό με ευεία εξάπλωση στην Ελλάδα, εκτός της βόρειας χώρας.
Βιότοπος: αμμώδη και αργιλώδη εδάφη, ακαλλιέργητα χωράφια, σε υψόμετρα 0-600 μ.
Μονοετές φυτό.
Φύλλα λεία που σχηματίζουν ρόδακα,
Βλαστοί 1-7 εκ. όρθιοι ή απλωτοί, αρκετά χοντροί, κούφιοι.
Κεφάλια μονήρη με ανθίδια γλωσσοειή, κίτρινα.
Ανθίζει Μάρτιο - Μάιο.

Ετυμολογία:
Hyoseris > υς χοίρος + σέρις κιχώριο ραδίκι ==> αναφέρεται στην οσμή του.
scáber, ra, rum, rus = σκληρό, ξυνό.


Ferula communis subsp. glauca

Χώρα 30/03/2010 Chora

Η Ferula communis subsp. glauca [(L.) Rouy & E.G. Camus 1901], είναι μεσογειακό φυτό, με εξάπλωση στην κεντρική, νότια και νησιωτική Ελλάδα.
Τοπική ονομασία: άρτηκας
Βιότοπος: αγροί, ακαλλιέργητα χωράφια, άκρες δρόμων, βραχώδεις θέσεις, σε υψόμετρα 0-900 (-1300) μ.
Ο άρτηκας είναι πολυετές φυτό με μεγάλο, χοντρό, ελαφρύ, βλαστό και φύλλα πτεροσχιδή που μοιάζουν μ’ αυτά του μάραθου.
Τα κίτρινα άνθη είναι σε επάκρια, σφαιρικά σκιάδια που φέρουν μέχρι 40 ακτίνες.
Με τους ξεραμένους βλαστούς του άρτηκα έφτιαχναν παλιότερα αυτοσχέδια έπιπλα.
Το σαρκώδες περιεχόμενο των βλαστών καίγεται αργά και γι αυτό οι αρχαίοι τους χρησιμοποιούσαν σαν πυρσούς. Με έναν τέτοιο πυρσό έφερε, σύμφωνα με το μύθο, ο Προμηθέας τη φωτιά στους ανθρώπους.
Ανθίζει Μάρτιο - Μάιο.
Ετυμολογία:
Ferula < ferula ελαφρό ραβδί & νάρθηξ το φυτό.
communis = κοινή.
glauca < γλαυκή (λαμπρή, κυανοπράσινη) ==> από το χρώμα των φύλλων

«νάρθηξ· Ῥωμαῖοι φέρουλαμ.»
Διοσκουρίδης



Τρίτη 22 Μαρτίου 2011

Fumana arabica

Κατάπολα 17/04/2006

Η Fumana arabica (L.) Spach 1836 είναι μεσογειακό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: βραχώδεις τοποθεσίες, ξηρές θέσεις, αραιά πευκοδάση σε υψόμετρα 0-700 μ.
Φυτό με πυκνή διακλάδωση, ύψους 15-50 εκ.
Φύλλα ωοειδή ή προμήκη-λογχοειδή, μυτερά και επίπεδα, χνουδωτά-αδενώδη ή σχεδόν λεία.
Άνθη 1-7 σε αραιές ταξιανθίες, κίτρινα, διαμέτρου 10-12 χιλ.
Άνθιση Μάρτιος - Ιούνιος.

Ετυμολογία:
Fumana > fúmus καπνός ==> απο το γκρίζο χρώμα που έχουν είδη αυτού του γένους.
arabica > Arabia Αραβία.


Κυριακή 20 Μαρτίου 2011

Salvia verbenaca

Χώρα 29/03/2007

Η Salvia verbenaca (L. 1753Π είναι φυτό της Μεσογείου και του Ατλαντικού, πολυετές, με βλαστό λεπτό, έντονα τετραγωνικό, λίγο τριχωτό.
Φύλλα μεγάλα πτερόλοβα, της βάσης με μακρύ μίσχο, του βλαστού επιφυή.
Βιότοπος: άκρες, δρόμων, λιβάδια, πετρώδεις θέεσεις, καλλιέργειες.
Άνθη κυανοϊώδη σε σπόνδυλους με αραιή διάταξη σε όλο το μήκος του βλαστού. Συχνά απαντώνται φυτά μικρά με σπόνδυλους σε πυκνή διάταξη.
Άνθιση ανοιξιάτικη.

Ετυμολογία:
Salvia > sálvo θεραπεύω, διασώζω - όνομα που χρησιμοποιεί ο Πλίνιος γαι το φασκομηλο Salvia officinalis για τις θεραπευτικές του ιδιότητες.
verbenaca > verbena - από το σχήμα των φύλλων που είναι παρόμοια με της verbena.
verbena > vérber κλαδί.

Τετάρτη 16 Μαρτίου 2011

Matthiola sinuata

Λαγκάδα 01/04/2010

Η Ματθιόλα η κολπωτή [Matthiola sinuata (L.) R. Br. 1812] είναι ευρωμεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Φυτό διετές, όρθιο, με τα φύλλα της βάσης πολλά, πτεροσχιδή, με χείλη στραμμένα προς τα πάνω (κολπωτά, καμπυλωτά), εξ ου και το όνομα. Τα ανώτερα φύλλα γραμμοειδή, κυματοειδή.
Βιότοπος: παραθαλάσσια ενδιατήματα
Άνθη βιολετιά, εύοσμα μέχρι 2,5 εκ. διάμετρο.
Ανθίζει από τον Μάρτιο.

Ετυμολογία:


Matthiola > γένος αφιερωμένο στον Pierandrea Mattioli (Matthiolus  † 1577) Ιταλό γιατρό.
sinuata > sinuo κολπώνω, καμπυλώνω, κυρτώνω = κολπωτή.

Σάββατο 12 Μαρτίου 2011

Lupinus pilosus

Κατάπολα 25/04/2005

Ο Lupinus pilosus (L. 1774) είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου. Φύεται σε σχεδόν όλα τα νησιά του Αιγαίου. Κοινό στην Αμοργό.
Αμοργιανό όνομα: λούμπουνας και λίμπουνας (πληθ. λιμπούνοι)
Αρχαίο όνομα: θέρμος (Διοσκουρίδης).
Οι καρποί του μοιάζουν με τα κουκιά και είναι πολύ πικροί. Στην Αμοργό τους έβαζαν στην Κατοχή σε σακιά μέσα στην θάλασσα για να ξεπικρίσουν και να τους φάνε.
Βιότοπος: ελαιώνες, άκρες δρόμων, φρύγανα σε γενικά ηλιόλουστες θέσεις και σε υψόμετρα 0-800 μ.
Φυτό μονοετές, τριχωτό, όρθιο.
Άνθη μπλε με λευκές πινελιές
Άνθιση: τέλη Μαρτίου - Μάιος.
Ετυμολογία:
Lupinus < λέπω = ξεφλουδίζω, αποφλοιώνω // κατ' άλλη εκδοχή από το  λατινικό lúpus (λύκος) ==> πιθανή αναφορά για την τοξικότητα του λούπινων, που είναι κατάλληλα για λύκους (που όμως είναι σαρκοφάγοι).
pilosus < pilus (λατιν.), τρίχα = δασύτριχος, τριχωτός.

Πέμπτη 10 Μαρτίου 2011

Micromeria nervosa

Κατάπολα 22/04/2005

Το Micromeria nervosa [(Desf.) Benth. 1834] είναι μεσογειακό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: φρύγανα. μακία βλάστηση, παράκτιες πετρώδεις θέσεις σε υψόμετρα 0-750 μ.
Πολυετές φυτό ύψους 10-40 εκ.
Άνθιση: τέλη Μαρτίου - αρχές Ιουνίου
Ετυμολογία:
Micromeria < μικρός + μερίς ==> επειδή αποτελείται από μικρά κομμάτια (μερίδες) το φύλλωμα.
nervosa < nérvus νεύρο ==> με νευρώσεις στα φύλλα.