Οι φίλοι του μπλοκ

Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου 2013

Θολάρι στην Αιγιάλη

Όρμος Αιγιάλης, 02/10/2007

Τα αρχαιολογικά μνημεία προσφέρουν την αχλύ των μύθων και των παραδόσεων στο ανθρωπογενές περιβάλλον της Αμοργού. Τα θολάρια (όπως ονομάστηκαν στη νεότερη περίοδο) είναι τάφοι της ρωμαϊκής περιόδου. Επισημαίνεται ότι η μορφή τους είναι ίδια με τα ξωκλήσια που υπάρχουν διάσπαρτα σε όλο το νησί. Θολάρια πολλά υπήρχαν στα Κατάπολα, όπως αναφέρουν ξένοι περιηγητές. Στην Αιγιάλη όμως ένα ολόκληρο χωριό ονομάστηκε Θολάρια, από τα πολλά κτίσματα που υπήρχαν εκεί.

Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2013

Colchicum variegatum

Χώρα 01/10/2007

Το Colchicum variegatum L. 1753, είναι φυτό των Κυκλάδων, των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και της Δ-ΝΔ Μικράς Ασίας.
Τα πρώτα αγριολούλουδα που ανθίζουν στην Αμοργό το φθινόπωρο, από τα τέλη Σεπτεμβρίου στα ορεινά, είναι τα κολχικά, που αποδίδουν όμορφα ρόδινα κρινάκια. Πρόκειται για βολβόριζα φυτά, που μοιάζουν με τους κρόκους αλλά δεν έχουν καμία σχέση μ' αυτούς.Είναι δηλητηριώδη σε όλα τα μέρη του φυτού, με την κολχικίνη να αποτελεί ένα δραστικό δηλητήριο. Σϋμφωνα με την μυθολογία, με ένα τέτοιο δηλητήριο η Μήδεια σκότωσε τα παιδιά της στην Κολχίδα και γι' αυτό τα φυτά αυτά ονομάστηκαν κολχικά, τα οποία στην Ελλάδα εμφανίζονται με πάνω από 20 είδη.
Το Colchicum variegatum είναι από τα ωραιότερα κολχικά με μεγάλα κομψά άνθη, διακοσμημένα με ρόδινους ρόμβους που δίνουν την εικόνα ενός ψηφιδωτού-μωσαϊκού. Μοιάζει πολύ με το Colchicum macrophyllum, που προτιμά όμως γόνιμα και σκιερά εδάφη σε Κρήτη και Δωδεκάνησα. Τα φύλλα και των δύο ειδών βγαίνουν μετά την άνθιση, την άνοιξη. Το Colchicum variegatumum είναι ο πρόγονος του καλλιεργούμενου Colchicum agrippinum.
Το Colchicum variegatum έχει βολβό διαμέτρου 3-5 εκ., ωοειδή με εξωτερικούς χιτώνες μαύρους ή σκούρους καφέ. Άνθη 1-3, με εύκαμπτο σωλήνα και με φωτεινό ιώδες-πορφυρό χρώμα και εμφανή ψηφιδοποίης.
Βιότοπος: φρύγανα, βραχώδεις και πετρώδεις πλαγιές σε υψόμετρα 0-1200 μ.
Άνθιση: Σεπτέμβριος - Νοέμβριος.

Ετυμολογία:
Colchicum > Κολχίς (αρχαία όνομα της σημερινής Γεωργίας). Κατά τον Διοσκουρίδη, το κολχικό φύτρωνε άφθονο στην Κολχίδα και την Μεσσηνία.
variegatum > vario (ποικίλω) = ποικίλο, διάστικτο.




Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2013

Silene cythnia

29/04/2011
photo (c)  Γιάννης Γαβαλάς

Η Silene cythnia, (Halácsy) Walters 1964, είναι ενδημική Κυκλάδων, Ικαρίας και Ψαρών.
Βιότοπος: φρύγανα, βραχώδεις και πετρώδεις θέσεις, σε υψόμετρα 0-900 (-1500) μ.
Περιγράφτηκε από την Κύθνο με βάση συλλογή φυτών
το 1892 του Τούντα.
Πολυετής πόα με αρκετούς, πολύκλαδους, χνουδωτούς ανθοφόρους βλαστούς.
Άνθη: πέταλα δίλοβα, ρόδινα στην πάνω επιφάνεια και με σκούρες ραβδώσεις στην κάτω επιφάνεια.
Ανθίζει Απρίλιο - Ιούνιο

Ετυμολογία:
Silene > Silenus (λατιν.) > Σειληνός = Σιληνή.
cythnia > Κύθνος.


  29/04/2011
photo (c)  Γιάννης Γαβαλάς



 Χώρα 10/04/2007 

Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2013

Smyrnium olusatrum

Μηλιές - Χώρα 25/04/2005

Το Smyrnium olusatrum είναι μεσογειακό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα, τις Κυκλάδες και την Αμοργό.
Βιότοπος: υγρές και σκιερές θέσεις σε φαράγγια, ελαιώνες, μονοπάτια σε υψόμετρα 0-500 μ.
Άνθιση: Μάρτιος - Μάιος.
Ετυμολογία:
Smyrnium < σμύρνα (αρωματική ρητίνη) ==> αναφορά στο άρωμα των σπερμάτων.
olusatrum < olus βότανο, λαχανικό + atrum μαύρο ==> αναφορά στο χρώμα των καρπών.
σμύρνιον· οἱ δὲ ἱπποσέλινον, οἱ δὲ ἀγρίολον, οἱ δὲ σέλινον ἄγριον, οἱ δὲ πολυπίθιον, Ῥωμαῖοι ὀλυσάθρουμ (Διοσκουρίδης)








Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου 2013

Δύο ασπροπάρηδες στην Αμοργό




Όπως πληροφορεί το WWF Ελλάς, δύο ασπροπάρηδες που γεννήθηκαν φέτος στην Δαδιά ξεκίνησαν το ταξίδι τους για την Αφρική. Ένας από τους σταθμούς τους ήταν και η Αμοργός. Ο Πασχάλης από την Αμοργό πέταξε στην Κρήτη κι από εκεί πέρασε στην Αφρική. Το άλλο πουλί, η Κατερίνα, πέταξε από την Αμοργό ανατολικότερα προς Αστυπάλαια και Δωδεκάνησα.

Ο Ασπροπάρης (Neophron percnopterus) είναι το μικρότερο από τα τέσσερα είδη γύπα που απαντώνται στην Ευρώπη.Περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να διαβάσετε στο:

http://lifeneophron.eu/gr/index.html

από όπου και η παρακάτω φωτογραφία.

Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου 2013

Amaranthus cruentus

Κατάπολα 09/12/2005 Ρέμα του φονιά

Το Amaranthus cruentus είναι αλλογενές (νεοτροπικό) φυτό, με πιθανή πατρίδα της Κεντρική Αμερική, που έχει εγκατασταθεί στην Ελλάδα.
Αμοργιανό όνομα: βλίτθο
Έχει αραιή εξάπλωση στο Αιγαίο.
Στην Αμοργό αναφέρεται από τον κάμπο της Αιγιάλης και τα Κατάπολα. Στις Κυκλάδες αναφέρεται επίσης από Νάξο, Κύθνο και Άνδρο.
Βιότοπος. Χωράφια σε αγρανάυπαση, χέρσοι αγροί, περιβόλια σε υψόμετρα 0-700 μ.
Ετυμολογία:
Amaranthus < αμάραντος
cruentus < crúor αίμα ==> από το χρώμα της ταξιανθίας.

Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου 2013

Carlina corymbosa subsp. graeca

Χώρα 03/08/2004

Η Carlina corymbosa subsp. graeca, (Heldr. & Sartori) Nyman 1879, είναι φυτό των Βαλκανίων και της Ανατολίας, με μεγάλη εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Εκτός από την Αμοργό, το φυτό αναφέρεται από την Γραμβούσα και την Ηρακλειά.
Πολυετές άκαμπτο φυτό, διακλαδισμένο, με ύψος έως 70 εκ.
Φύλλα πολύ αγκαθωτά.
Βιότοπος: βραχώδεις και πετρώδεις θέσεις, ξηρά λιβάδια, άγονες τοποθεσίες, σε υψόμετρα 0-2000 μ.
Κεφάλια μέχρι 3 εκ. σε κορύμβους, με ανθίδια κίτρινα και βράκτια φυλλόμορφα, καστανόξανθα με όλα τα ανθίδια πορτοκαλόχρωμα.
Ανθίζει Απρίλιο - Αύγουστο
Ετυμολογία:
Carlina < γένος αφιερωμένο στο Καρλομάγνο, επειδή υποτίθεται ότι θεράπευσε τον στρατό του από την πανώλη με κάποια καρλίνα.
corymbósa < κόρυμβος (κορυφή) ==> επειδή τα άνθη, ανεξάρτητα από το ύψος των ποδίσκων, εμφανίζονται στο ίδιο επίπεδο.
graeca < Grecia Ελλάς


Ηρακλειά 26/07/2013
photo (c) Γιάννης Γαβαλάς


Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου 2013

Notobasis syriaca

Χώρα 02/04/2007

Η Notobasis syriaca, (L.) Cass. 1825, είναι μεσογειακό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: παράκτιοι βιότοποι, ελαιώνες, δρόμοι, διαταραγμένα εδάφη, ξηρά λιβάδια, σε υψόμετρα 0-600 (-1000) μ.
Όρθιο, στιβαρό, αγκαθωτό φυτό με βλαστό ισχυρό, παρόμοιο με τα γαϊδουράγκαθα.
Φύλλα με λευκά νεύρα, πτεροσχιδή, με λοβούς αγκαθωτούς, λεία από την άνω πλευρά, χνουδωτά από κάτω.
Κεφάλια σφαιρικά με βράκτια επάλληλα, ακιδόληκτα, περιβαλλόμενα από μεγάλα αγκάθια.
Τα ανθίδια είναι όλα σωληνοειδή ρόδινα.
Άνθιση: Μάρτιος - Ιούνιος

Ετυμολογία:
Notobasis > νότος + βάσις (το στέλεχος του φυτού) = φυτό του νότου, Νοτοβάσις (η)
syriacus, a, um > Siria Συρία = συριακή.