Οι φίλοι του μπλοκ

Κυριακή 28 Οκτωβρίου 2007

Narcissus obsoletus

Χώρα, 05/11/2007
φωτογραφία Γιάννης Δεσποτίδης

Καμάρι (Βρούτση), 10/10/2006


Ο Νάρκισσος ο παλαιός [Narcissus obsoletus, (Haw.) Spach 1846] είναι ο πρώτος που ανθίζει το φθινόπωρο. Εξαπλώνεται στα νησιά και την νότια Ελλάδα.
Τοπικό όνομα στην Αμοργό: αγριομαρτακούδι
Μικρό βολβώδες φυτό, με μακρύ στρογγυλό βλαστό με ένα άνθος. Τα φύλλα συνήθως απουσιάζουν κατά την άνθηση ή μόλις αναπτύσσονται.
Βιότοπος: λιβάδια, ελαιώνες, παλιά χωράφια, πετρώδεις θέσεις σε χαμηλά και μέσα υψόμετρα.
Άνθη: μικρά, με διάμετρο μέχρι 3 εκατοστά. Πολύ αρωματικά.
Άνθιση από τις αρχές Οκτωβρίου.

Ετυμολογία:
Narcissus > νάρκισσος, όνομα φυτού από το νεολιθικό υπόστρωμα της ελληνικής γλώσσας. Ο Πλίνιος παρετυμολογεί από την «νάρκη» (λατ. narce) λόγω του μεθυστικού αρώματος των ανθέων. Νάρκισσος: μυθολογικός πανέμορφος νέος που πέθανε στον Ελικώνα της Βοιωτίας μένοντας να θαυμάζει το πρόσωπό του στο νερό μιας πηγής.
obsoletus, -a, -um > obsolesco παλαιούμαι = παλαιός.



Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2007

Colchicum cupanii subsp. cupanii

Βρούτση Οκτώβριος 2006
φωτογραφία Γιάννης Δεσποτίδης

Το Colchicum cupanii Guss. 1827, είναι μεσογειακό φυτό, με εξάπλωση στην δυτική, νότια και νησιωτική Ελλάδα.
Βιότοπος: βραχώδεις και πετρώδεις θέσεις, ελαιώνες, λιβάδια και θέσεις με terra rossa, διάκενα δασών, ορεινά λιβάδια, σε υψόμετρα 0-700 (1400) μ.
Βολβώδες δηλητηριώδες φυτό. Βολβός 2 εκ. με εξωτερικούς χιτώνες σκούρους καφέ
Φύλλα 3 καλά αναπτυγμένα, επιμήκη, (και γλωσσοειδή), παρόντα κατά την άνθιση.
Περιάνθιο με λεπτό σωλήνα, υπόλευκο. Τέπαλα ρόδινα με σκουρότερες παράλληλες νευρώσεις. Ανθήρες καφέ-μοβ με κίτρινη γύρη
Ανθίζει τέλη Σεπτεμβρίου - αρχές Δεκεμβρίου.
Ετυμολογία:
Colchicum < Κολχίς (αρχαία όνομα της σημερινής Γεωργίας). Κατά τον Διοσκουρίδη, το κολχικό φύτρωνε άφθονο στην Κολχίδα και την Μεσσηνία.
cupanii < προς τιμήν του Francesco Cupani (1657-1710), Ιταλού βοτανικού.

Τετάρτη 17 Οκτωβρίου 2007

Sternbergia lutea



Η Στερνμπέργκια η κίτρινη [Sternbergia lutea (L.) Ker Gawl. ex Spreng. 1825] είναι μεσογειακό γεώφυτο.
Έχει μεγάλη εξάπλωση στην Ελλάδα, με εξαίρεση την Δυτική Μακεδονία.
Έχει ευρεία εξάπλωση στην Αμοργό, στολίζοντας το φθινόπωρο κυρίως βραχώδεις θέσεις.
Ανάλογα με τις περιοχές ονομάζεται κρινάκι, κίτρινο κρινάκι, λαλές, αγριολαλές και αγριόκρινος.
Τοπικό όνομα στην Αμοργό: πούλα
Είναι πολυετής, πόα με βολβοειδές ρίζωμα, φύλλα λογχοειδή, στενόμακρα, ανεπτυγμένα κατά την άνθιση. Ανθίζει το φθινόπωρο. Άνθη κίτρινα, με 6 λογχοειδή τέπαλα μήκους μέχρι 6 εκατοστά. Στην βάση τους έχουν μία μεμβρανώδη σπάθη.Μοιάζει με κρόκο αλλά διαφέρει στους ανθήρες, τους βιότοπους κλπ και άλλωστε ανήκει σε άλλη βοτανική οικογένεια.
Φύεται κυρίως σε πετρώδεις τοποθεσίες. Συχνά καλλιεργείται σαν καλλωπιστικό. 


Ετυμολογία:
Sternbergia > είδος αφιερωμένο στον Caspar (Kaspar) Maria von Sternberg (1761-1838), Βοημό βοτανικό που θεωρείται ιδρυτής του κλάδου της Παλαιοβοτανικής
lutea = κίτρινη.







.

Παρασκευή 5 Οκτωβρίου 2007

Pancratium maritimum / Κρίνος της θάλασσας

Όρμος Αιγιάλης, 29/09/2007

Ο κρίνος της θάλασσας ανθίζει στην Αμοργό αργά το καλοκαίρι και νωρίς το φθινόπωρο στις αμμουδερές παραλίες του νησιού, ιδιαίτερα στην Αιγιάλη (Όρμος, Λεβρωσσός, Ψιλή Άμμος, Μεγάλη Βλυχάδα) αλλά και στις Φοινικιές των Καταπόλων. Ο κρίνος αυτός ευδοκιμεί εκεί που τελειώνει το χειμέριο κύμα.


Το Pancratium maritimum, L. 1753, είναι πολυετής βολβόρριζη πόα με φύλλα μεγάλα, ταινιοειδή, μακρύτερα από το βλαστό, ήδη ξερά κατά την άνθιση με τα νέα να εμφανίζονται στις αρχές του χειμώνα.
Άνθη μεγάλα, χοανοειδή, 3-15 σε κάθε σκιάδιο, εύοσμα, λευκά. Ανθήρες κίτρινοι σε 6 μακρείς, λευκούς στήμονες.
Οι χαρακτηριστικοί ανάλαφροι καρποί μοιάζουν με κομμάτια κάρβουνο και επιπλέουν στη θάλασσα που τους διασπείρει στις ακτές.
Είναι μεσογειακό φυτό.  Στην Ελλάδα εξαπλώνεται σε όλες τις αμμουδιές του Αιγαίου και του Ιονίου, αλλά με την τουριστική αξιοποίηση των παραλιών, οι πληθυσμοί του έχουν αρχίσει να εξασθενούν.
Ο κρίνος της θάλασσας ενώνει τη σημερινή με την προϊστορική φύση του Αιγαίου. Είναι πασίγνωστος από τις «μινωικές» εικονογραφήσεις της Κρήτης, κυρίως στο ανάκτορο της Κνωσού και από τις υστεροκυκλαδικές τοιχογραφίες της Σαντορίνης

Ετυμολογία:
Pancratium > παν (πας, πάσα) + κρατέω  --> επειδή υπερνικά τις ακραίες συνθήκες του οικοτόπου του, (ξηρές και υφάλμυρες άμμοι) και παραμένει  πάντα κραταιό.
maritimum > mare (λατιν.) θάλασσα = παραθαλάσσιο.

Όρμος Αιγιάλης, 29/09/2007
.