Anchusa azurea

Βρούτση 23/04/2005

Η Άγχουσα η γαλάζια (Anchusa azurea,  Mill. 1768) είναι μεσογειακό φυτό με εξάπλωση σ' όλη την Ελλάδα.
Συνώνυμα: Anchusa italica Retz. 1779 - Buglossum italicum (Retz.) Tausch 1824
Εκτός από την Αμοργό, στα άλλα νησιά μας αναφέρεται από την Ηρακλειά, την Δονούσα, τα δύο Κουφονήσια και τις Μάκαρες (Άγιος Νικόλαος).
Η ψηλότερη από τις άγχουσες είναι ένα όμορφο φυτό με βλαστό πυκνά διακλαδισμένο, τριχωτό. Φύεται κυρίως σε καλλιεργημένους και παλιούς αγρούς. Ανθίζει την άνοιξη. 
Η κοινή ελληνική του ονομασία είναι «βοϊδόγλωσσα» (από το σχήμα των φύλλων του) κι αποτελεί συνέχεια του αρχαίου ελληνικού «βούγλωσσον», που αναφέρουν ο Θεόφραστος και ο Διοσκουρίδης. Μάλιστα, ως Buglossum italicum το περιέγραψε ο Tausch το 1824. Τελικά, το επίσημο όνομά του είναι Anchusa azurea, επειδή περιγράφτηκε πρώτο με αυτό το όνομα.
Από την κόκκινη ρίζα της Γαλάζιας Άγχουσας παραγόταν στην αρχαιότητα κόκκινη βαφή, που την χρησιμοποιούσαν ως καλλυντικό και ως τέτοιο το γνώριζαν ο Γαληνός και ο Πλίνιος. Ο Διοσκουρίδης αναφέρεται στις φαρμακευτικές του ιδιότητες.

Ετυμολογία:
Anchusa > άγχουσα (φυτό που αναφέρουν οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς με φαρμακευτικές και καλλωπιστικές ιδιότητες).
azurea > lāzwardī (αραβικά > läžwärd (περσικά) > lazur & lazulum (μεσαιωνικά λατινικά), δηλαδή γαλάζια πέτρα = γαλάζιο χρώμα.

Κατάπολα 31/03/2007