Το μονοπάτι Ξυλοκερατίδι, Νερά, Ευαγγελίστρια

Το Ξυλοκερατίδι, ο παλιός ναυτικός οικισμός του νησιού, είναι από τα ομορφότερα μέρη της Αμοργού. Το καλοκαίρι η θάλασσα, εκεί που παλιά έριχναν από το καρνάγιο βάρκες και καΐκια, είναι σχεδόν πάντα λάδι και ο καφές ή μια ρακή σε ένα από τα κεντράκια του αποτελεί μία απογευματινή απόλαυση με φόντο τον ήλιο που δύει πίσω από την Ηρακλειά.

Αυτές οι μικρές απολαύσεις του Ξυλοκερατιδιού μπορούν να πλουτιστούν με έναν υγιεινό και εύκολο περίπατο με αφετηρία και τέρμα το Ξυλοκερατίδι. Την ευκαιρία την δίνει το παλιό μονοπάτι προς Νερά, Νιό Χωριό και Βαγγελίστρα, το οποίο έχει επισκευαστεί και καθαριστεί με έξοδα της αστικής και μη κερδοσκοπικής εταιρείας «Αμοργός». Το μονοπάτι, μετά τον καθαρισμό του, πήρε και τον αριθμό 7 στην κατάταξη των παλιών μονοπατιών της Αμοργού.

Η πορεία είναι καλύτερα να γίνει από τα Νερά, γιατί από την Βαγγελίστρα ο ανήφορος είναι λίγο απότομος. Εξάλλου σ’ αυτή την κατεύθυνση οι μικρές εκπλήξεις είναι συνεχείς, η θέα πανοραμική και ο τερματισμός ξεκούραστος. Γενικά πάντως η θέα είναι θαυμάσια, όπως και να περπατήσει κάποιος το μονοπάτι.

Ξεκινώντας από το Ξυλοκερατίδι, αμέσως μετά το νεκροταφείο, παίρνουμε τον δρόμο δεξιά που οδηγεί στα Νερά. Ακολουθούμε συνεχώς δεξιά κατεύθυνση σε μονοπάτι πολύ καλό, που διακρίνεται εύκολα και σε μερικά σημεία έχει πλακόστρωση ή πλατύσκαλα.

Λίγο μετά τα Νερά και σε ομαλό ανήφορο, η θέα απλώνεται σε όλο τον κόλπο των Καταπόλων. Στα πόδια μας έχουμε τον Άγιο Παντελεήμονα με τον διπλό κολπίσκο και δεξιότερα το Μαλτέζι με την ωραία παραλία του. Αριστερά μας είναι οι Περιστεριές και το λιμενάρι Βλυχάδα Καταπόλων.

Συναντούμε ένα μαντρί, ανοίγουμε μία ξύλινη πόρτα (και την ξανακλείνουμε για να μη φύγουν τα κατσίκια), ανεβαίνουμε ομαλά και συνεχίζουμε σε ίσωμα, κατά μήκος της πλαγιάς του λόφου «Βιγλιές», όπου και σώζονται πρωτοκυκλαδικά κατάλοιπα. Το μονοπάτι ορίζεται από ξερολιθιές και είναι ευρύχωρο. Η θέα καλύπτει όλο τον κόλπο των Καταπόλων από ύψος περίπου 250 μέτρων.

Με συνεχές ίσωμα φτάνουμε στο Νιο Χωριό. Από εκεί αρχίζει η κατάβαση. Λίγο μετά και στα δεξιά μας διακρίνουμε τον βυζαντινό ναΐσκο της Ευαγγελίστριας (Βαγγελίστρα) με τις τοιχογραφίες από την περίοδο της Εικονομαχίας (γύρω στο 900). Η Βαγγελίστρα ξεχωρίζει από τον ιδιόμορφο σχήμα της, με κυριότερο χαρακτηριστικό τον τρούλο.

Βλέπουμε πλέον τον κάμπο των Καταπόλων με τους ελαιώνες του και το Ραχίδι. Κατεβαίνοντας στο ύψος του ελαιώνα, συνεχίζουμε ομαλά δεξιά και βγαίνουμε πίσω από το ξενοδοχείο «Βαλσαμίτης». Είμαστε και πάλι στο Ξυλοκερατίδι…