Οι φίλοι του μπλοκ

Τετάρτη 27 Απριλίου 2022

Microthlaspi perfoliatum

Βουνί Χώρας 20-02-2022
φωτογραφία Μανώλης Σιμιδαλάς

Το Microthlaspi perfoliatum [(L.) F. K. Mey. 1973] είναι ευρωμεσογειακό φυτό  με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Συνώνυμο Noccaea perfoliata (L.) Al-Shehbaz 2014.
Φύεται σε ποικιλία ενδιαιτημάτων σε υψόμετρα 0 -2000 μ.
Άνθιση: Φεβρουάριος - Ιούλιος.

Ετυμολογία:
Microthlaspi < μικρό + Thlaspi
perfoliatum < περί + foliatus (< folium φύλλο) φυλλάζων, φυλλώδης => με φύλλα που περιβάλλουν τον βλαστό, περιφυλλώδες, περιβλαστόφυλλο.
Thlaspi < θλάσπις, φυτό που αναφέρουν ο Διοσκουρίδης και ο Ιπποκράτης.

 

Τρίτη 26 Απριλίου 2022

Sphyraena sphyraena λούτσος


 Ο Δημήτρης Κωβαίος στα Κατάπολα φωτογραφημένος με το τρόπαιό του από τον Νίκο Κωβαίο λιβανό

Ετυμολογία
Sphyraena < σφύραινα ( σφύρα + επίθημα -αινα) ==> αναφορά στο σχήμα του.
λούτσος < από την ενετική λέξη luzzo.

Τρίτη 19 Απριλίου 2022

Osyris alba

Μηλιές 18-04-2022
φωτογραφία Μανώλης Σιμιδαλάς

Ο θάμνος Osyris alba (L. 175) είναι φυτό των παραμεσογειακών χωρών με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Συνώνυμο: Osyris mediterranea (Bubani 1897).
Κοινή ονομασία στις περισσότερες περιοχές: σκουπόχορτο
Δίοικος αειθαλής θάμνος. Ημιπαρασιτικό φυτό που παρασιτεί πάνω σε άλλα φυτά αλλά παράλληλα φωτοσυνθέτει.
Βιότοπος: θαμνώνες και πετρώδεις θέσεις.
Βλαστοί μεγάλοι, διακλαδισμένοι, ξυλώδεις, εύκαμπτοι. Φύλλα μικρά γραμμοειδή-λογχοειδή, δερματώδη. 
Τα κίτρινα άνθη του είναι ερμαφρόδιτα ή μονοσεξουαλικά, τα αρσενικά είναι πολλά μαζί και μασχαλιαία ενώ τα θηλυκά και τα ερμαφρόδιτα φύονται μοναχικά. Όλα αναδύουν μια ευχάριστη μυρωδιά μελιού. Το περιάνθιο έχει 3 λοβούς, τριγωνικούς, σαρκώδεις, με 3 στήμονες.
Ανθίζει Απρίλιο - Ιούνιο. 
Οι σαρκώδεις κόκκινοι καρποί του (δρύπη) ωριμάζουν το φθινόπωρο, έχουν άσχημη γεύση και η εδωδιμότητά τους ελέγχεται . 

Ετυμολογία:
Osyris < Όσιρις, ή Όσυρις, αιγυπτιακός θεός, σύζυγος της Ίσιδας στην αιγυπτιακή μυθολογία. Οι αρχαίοι με αυτό το όνομα δήλωναν θάμνους με μακριά και εύκαμπτα κλαδιά.
alba (λατιν.) = λευκή. 

Γράφει ο Διοσκουρίδης:
«ὄσιρις· φρυγάνιον μέλαν, λεπτόν, ῥαβδίον δύσθραυστον, καὶ περὶ αὐτὸ φυλλάρια ὥσπερ λίνου, μέλανα· ‹σπερμάτια δὲ μέλανα› κατ' ἀρχάς, μεταβάλλοντα δὲ ὑπέρυθρα γίνεται. ταύτης τὸ ἀφέψημα πινόμενον ἰκτέρῳ βοηθεῖ· ποιεῖται δὲ καὶ σάρα ἐξ αὐτῆς.»
 


Τετάρτη 13 Απριλίου 2022

Crocus tournefortii

Κρίκελος 24-10-2021
φωτογραφία Μανώλης Σιμιδαλάς

Ο Κρόκος του Τουρνεφόρ (Crocus tournefortii Gay 1832) είναι ενδημικός της Κρήτης, της Δωδεκανήσου και των Κυκλάδων ενώ αναφέρεται και από την Ύδρα στον Αργοσαρωνικό.
Βιότοπος: πετρώδεις τοποθεσίες, ρωγμές βράχων, θαμνώνες, σε υψόμετρα 0-850 μ. (-1400 στην Κρήτη).
Έχει άνθη μεγάλα με ρόδινη απόχρωση και σκούρες ραβδώσεις, που παραμένουν ανοιχτά και στην διάρκεια της νύχτας. Φάρυγγας κίτρινος.
Στύλος με στίγματα κόκκινα ή πορτοκαλί, σχισμένα δενδροειδώς σε πολλά λεπτά νημάτια, που προεξέχουν από το περιάνθιο. Ανθήρες λευκοί.
Από τα στίγματά του κατασκευάζουν την ζαφορά (σαφράν)
Άνθιση: από Οκτώβριο μέχρι Δεκέμβριο.

Ετυμολογία:
Crocus < κρόκος > πιθανώς από την κρόκη (υφάδι) από τα γεννητικά όργανα (ανθήρες, κλπ) που έχουν παρόμοιο σχήμα με τα υφάδια.
tournefortii < προς τιμήν του Γάλλου φυσιοδίφη Πιτόν ντε Τουρνεφόρ (Tournefort)