Οι φίλοι του μπλοκ

Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2022

Ardea cinerea σταχτοτσικνιάς

Αιγιάλη 29/05/2020
φωτογραφία Μανώλης Σιμιδαλάς

Περαστικός από την Αμοργό, ο σταχτοτσικνιάς ζει και αναπαράγεται σε Ευρώπη, Ασία και Αφρική. Στην Ευρώπη και στην Ελλάδα αποτελεί κοινό είδος των εσωτερικών και παράκτιων υγροτόπων σε γλυκά, υφάλμυρα και αλμυρά νερά. Προτιμά να έχει κοντά του δέντρα όπου κουρνιάζει την νύχτα και φωλιάζει.

Ετυμολογία:
*** Ardea < ερωδιός (αρχ.) και ρωδιός (Ιππώνακτας) // Κατά άλλη εκδοχή έχει σχέση με την ρωμαϊκή μυθολογία: η πόλη Ardea, πρωτεύουσα του Rutuli, καταστράφηκε από πυρκαγιά και από τις στάχτες της γεννήθηκε ένα άπαχο, χλωμό πουλί, κουνώντας τις στάχτες από τις φτερούγες του και φωνάζοντας πένθιμες κραυγές.
*** cinereus, -a, um (λατιν.) = τεφρός, σταχτής, γκρίζος.
*** τσικνιάς < κυκνίας

 

Τετάρτη 20 Ιουλίου 2022

Burhinus oedicnemus

Χώρα 30/03/2021
φωτογραφία Μιχάλης Παπαγιαννόπουλος

Πρώτη φωτογράφιση από την Αμοργό.

Ο Κώστας Παπαγιαννόπουλος και ο γιος του ο Μιχάλης την βρήκαν και την φωτογράφισαν στην Χώρα, κοντά στο Άγιο Νικόλαο. Επειδή θεώρησαν ότι το πουλί είναι αδύναμο, με την συνδρομή της Ευαγγελίας Πάσσαρη, αποφάσισαν να το στείλουν στην Αλκυόνη (Πάρος).

Επιστημονική ονομασία: Burhinus oedicnemus (Linnaeus, 1758)
Ελληνική ονομασία (ΕΟΕ): πετροτουρλίδα.
Ετυμολογία:
Burhinus < βους (βόδι) + ρις ρινός (μύτη) ==> αναφορά στο ράμφος
oedicnemus < οίδώ αρχ. (πρήζομαι) + κνήμη ==> αναφορά στα εξογκωμένα γόνατα του πουλιού.
 

Τρίτη 19 Ιουλίου 2022

Falco eleonorae


Ποταμός 03/07/2022
φωτογραφία Μιχάλης Θεολογίτης

Ο μαυροπετρίτης, που σε πολλά νησιά λέγεται και «βαρβάκι», είναι μεταναστατευτικό γεράκι που ξεχειμωνιάζει στο μεγάλο νησί της Μαδαγασκάρης, στη νοτιοανατολική Αφρική και έρχεται στο Αιγαίο για να αναπαραχθεί.
Στην Αμοργό φωλιάζει σε απρόσιτους γκρεμούς στο ορεινό συγκρότημα της Αιγιάλης, στον Προφήτη Ηλία της Χώρας, το Μεγάλο Βιόκαστρο...
Φωλιάζει πολύ αργότερα από τα άλλα πουλιά, γύρω στα τέλη Ιουλίου, και οι νεοσσοί του ξεπετιούνται από τα αυγά τέλη Αυγούστου - αρχές Σεπτεμβρίου. Αυτή η ιδιορρυθμία του μαυροπετρίτη οφείλεται στην ειδίκευσή του να κυνηγάει πουλιά και μεγάλα έντομα για τροφή.
Με τα έντομα τρέφεται μέχρι να αρχίσει η περίοδος της φθινοπωρινής μετανά-στευσης, οπότε βρίσκει άφθονη τροφή κυνηγώντας μικρόπουλα για να μεγαλώσει τους νεοσσούς του, στα μεταναστευτικά περάσματα του Αιγαίου.
Οι μαυροπετρίτες φωλιάζουν στους γκρεμούς των νησιών και των νησίδων. Η Ελλάδα φιλοξενεί από την άνοιξη το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού τους. Οι μεγαλύτερες αποικίες τους βρίσκονται στο Νότιο Αιγαίο.
Ετυμολογία:
Falco (λατιν.) < faix (falcis) δρεπάνι ==> από το σχήμα των φτερών.
eleonorae < προς τιμήν της Ελεονώρα Ντε Μπας, (Elianora de Bas/ Arborea), πριγκίπισσας της Σαρδηνίας (1347-1404) που πήρε μέτρα προστασίας του γερακιού.

Ποταμός 06/07/2021
φωτογραφία Μιχάλης Θεολογίτης


Τετάρτη 22 Ιουνίου 2022

Helichrysum amorginum X stoechas subsp. barrelieri.


Το Helichrysum amorginum είναι ενδημικό της Αμοργού (και νησίδων(Αμοργοπούλας & Κέρου) και περιγράφηκε από την ορθοπλαγιά της Μονής Χοζοβιώτισσας. 
Το Helichrysum stoechas subsp. barrelieri [(Ten.) Nyman 1879] είναι μεσογειακό φυτό με εξάπλωση κεντρική, νότια και νησιωτική Ελλάδα και φύεται και στις πέριξ περιοχές του μοναστηριού.
Στις 5 Ιουλίου 1958 βρέθηκε στους κρημνούς της Χοζοβιώτισσας ένα φυσικό υβρίδιο των δύο ειδών, το Helichrysum amorginum X stoechas subsp. barrelieri.
Γενικά η δημιουργία φυσικών υβριδίων είναι δύσκολη (με εξαίρεση τις ορχιδέες) και ίσως πιο δύσκολη η αναπαραγωγή τους.
Το 2020 ο Μανώλης Σιμιδαλάς από την Χώρα Αμοργού βρήκε αυτό το φυσικό υβρίδιο στα Φτερά του μοναστηριού, όπως λέμε τα χείλη του γκρεμού των 400 μέτρων.
Στην φωτογραφία αριστερά το Helichrysum amorginum, δεξιά το Helichrysum stoechas subsp. barrelieri και στην μέση το υβρίδιο.
Να είναι το υβρίδιο του 1958; Να είναι διαφορετικό; Να υπάρχουν κι άλλα στους απάτητους βράχους;
Όποιο να' ναι, είναι μοναδικό και δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο...

Τρίτη 14 Ιουνίου 2022

Saxifraga tridactylites

φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Saxifraga tridactylites (L. 1753) είναι ευρωμεσογειακό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: βραχώδη ενδιαιτήματα, χαλικώδες έδαφος σε υψόμετρα 0-1200 (-2100) μ.
Ετήσιο, όρθιο είδος με ύψος 4-12 εκ., με αραιό αδενώδες χνούδι, εν μέρει ή ολόκληρο το φυτό κοκκινωπό. Άνθη 2-3 χιλ. με λευκά πέταλα.
Άνθιση: Μάρτιος - Ιούνιος ανάλογα με το υψόμετρα.

Ετυμολογία:
Saxifraga < saxum βράχος + frango ρωγμή, σχισμή => επειδή φυτρώνει στις σχισμές των βράχων, που πολλές φορές μπορεί να σπάσουν με τις ρίζες της μέρος του βράχου.
tridactylites < τρις + δάκτυλο ==> αναφορά στο σχήμα των φύλλων.

 

Δευτέρα 13 Ιουνίου 2022

Ballota acetabulosa

Ρέμα του φονιά 08/06/2022
φωτογραφίες Μανώλης Σιμιδαλάς

Η Ballota acetabulosa [(L.) Benth. 1834] είναι φυτό των Βαλκανίων και της Ανατολίας, με ευρεία εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Κοινή ονομασία: λυχναράκι, λουμίνι.
Φρύγανο καλυμμένο με πυκνό εριώδες χνούδι και βλαστούς όρθιους.
Φύλλα μέχρι 5 εκ., ωοειδή, αντίθετα, με κοντό μίσχο.
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αποτελούν οι κάλυκες, που μοιάζουν σαν μικροί κρατήρες και οι οποίοι συνεχίουν να μεγαλώνουν και μετά την πτώση των ανθέων. Παλιότερα χρησιμοποιούσαν αυτούς τους κάλυκες σαν φυτιλάκι για τα καντήλια.
Βιότοπος: ηλιόλουστες πετρώδεις θέσεις, φρύγανα, σε υψόμετρα 0-1000 (-1700) μ.
Άνθη ιώδη ή ρόδινα σε σπονδύλους σε όλο το μήκος του βλαστού με 6-12 ανά σπόνδυλο.
Ανθίζει από τον Απρίλιο έως τις αρχές Ιουλίου.
Ετυμολογία:
Ballota < βαλλωτή (φυτό που αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη και τον Πλίνιο) < βάλλω ==> για την απόρριψη που προκαλείται από τη φευγαλέα οσμή αυτού του φυτού = Βαλλωτή
acetabulosa < acetabŭlum, κοτύλη, δοχείο για το ξύδι.

Αγία Μαρίνα 16/05/2022

Κάψαλα 21/05/22




 

Κυριακή 12 Ιουνίου 2022

Sedum sediforme

Ρέμα του φονιά 08/06/2022 Κατάπολα
φωτογραφία Μανώλης Σιμιδαλάς

To Sedum sediforme [(Jacq. 1771) Pau, 1909] είναι μεσογειακό είδος. 
Στην Ελλάδα εξαπλώνεται στα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου.
Φύεται σε βράχους, πετρώδεις και αμμώδεις περιοχές, σε υψόμετρα έως 900 μέτρα.
Φυτό που σχηματίζει συστάδες πολλές φορές με μη ανθοφόρους βλαστούς.
Ανθοφόροι βλαστοί 25-69 εκ.
Άνθη κίτρινα.
Άνθιση: Μάιος - Ιούλιος.
Ετυμολογία:
Sedum < sédo (λατιν.) ανακουφίζω, καταπραΰνω, ηρεμώ ==> επειδή τα φύλλα κάποιων ειδών υποστηρίζεται ότι αμβλύνουν τον πόνο των τραυμάτων.
sediforme  < Sedum + forma σχήμα.

 

Σάββατο 11 Ιουνίου 2022

Moraea mediterranea

φωτογραφία Νίκος Νικητίδης
14/03/2014

Η Moraea mediterranea (Goldblatt 1998) είναι μία ίριδα της Ανατολικής Μεσογείου με εξάπλωση σε Ελλάδα, Λιβύη, Αίγυπτο, Ισραήλ, Ιορδανία. Στην Ελλάδα αναφέρεται από λίγες θέσεις στην Αττική, είναι σπάνια στις Κυκλάδες (μόνο σε Αμοργό και Κουφονήσια) ενώ είναι συχνή στην Κρήτη.
Συνώνυμο: Gynandriris monophylla -- Iris monophylla
Βιότοπος: ξηρά εδάφη και φρύγανα.
Μικρό φυτό που έχει ένα μακρόστενο φύλλο  κατά την άνθιση. 
Άνθη: γλωσσοειδή, γαλάζια με κίτρινο φάρυγγα. Άνθιση: Φεβρουάριος - Μάιος.
Ετυμολογία:
Moraea < το 1758 ο Σκωτσέζος βοτανικός Philip Miller αφιέρωσε το όνομα του γένους Morea στον Robert More (1703-1780), Άγγλο ερασιτέχνη βοτανικό. Όμως ο Λινναίος (Linnaeus) αργότερα άλλαξε το όνομα σε Moraea, συσχετίζοντάς το με το επώνυμο του πεθερού του Johan Moraeus.
mediterranea < mar Mediterraneo Μεσόγειος Θάλασσα = μεσογειακή. 
Gynandriris < γυνή + ανήρ ανδρός ==> επειδή τα θηλυκά και αρσενικά αναπαραγωγικά όργανα του φυτού είναι ενωμένα.

 

Παρασκευή 10 Ιουνίου 2022

Euscorpius amorgensis

Κατάπολα 18/03/2022
φωτογραφίες Μανώλης Σιμιδαλάς

Ο Euscorpius amorgensis (Tropea, Fet, Parmakelis, Kotsakiozi et Stathi 2017) είναι ενδημικός της Αμοργού.
Περιγράφηκε πρόσφατα, το 2017, με δείγματα από την Αγία Άννα (ολότυπος), τα Κατάπολα και το Ρίχτι.
Πρόκειται για ένα μικρό είδος Euscorpius, συνολικού μήκους περίπου 23–25 χιλιοστών.
Το χρώμα των ενηλίκων ατόμων είναι από πολύ ανοιχτό καφέ/κιτρινωπό έως ανοιχτό καφέ-κοκκινωπό χωρίς δικτυώματα με καβούκι και ποδίσκους που μπορεί να είναι πιο σκούρα.
Ετυμολογία:
Euscorpius < ευ (καλώς) + σκορπιός.
amorgensis < Amorgos = της Αμοργού.

 




Πέμπτη 9 Ιουνίου 2022

Anthyllis hermanniae

φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Anthyllis hermanniae (L. 1753) είναι μεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα. Συχνή στην Αμοργό.
Βιότοπος: θαμνώνες, φρύγανα, λιβάδια, δάση κωνοφόρων σε υψόμετρα 0-600 μ.
Θάμνος με βλαστό μέχρι 50 εκ. και αποξυλωμένα κλαδιά που καταλήγουν σε αγκάθι.
Φύλλα απλά ή σύνθετα με 3 φυλλάρια. Φυλλάρια προμήκη - σπατουλοειδή ή προμήκη-αντιστρόφως ωοειδή, με πυκνές μακριές και λεπτές (μεταξένιες) τρίχες, ειδικά στην κάτω επιφάνεια.
Άνθη ανά 2 ή 3 σε αθροίσματα στην μασχάλη των φύλλων. Στεφάνη κίτρινη. Καρπός χέδρωπας με 1 σπέρμα. Ανθίζει Μάρτιο - Ιούνιο.
Ετυμολογία:
Anthyllis < υποκοριστικό του «άνθους». Το όνομα αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη για ένα υδρόβιο φυτό και από τον Πλίνιο για την Ajuga.
hermanniae < αφιερωμένο στον Γερμανό βοτανικό Paul Hermann (Pauli Hermanni 1646-1695), διευθυντή του βοτανικού κήπου του Leiden (Ολλανδίας). 

Πέμπτη 5 Μαΐου 2022

Cacyreus marshalli

Βαρσαμίτης 14/05/2021
φωτογραφία Μανώλης Σιμιδαλάς

Η πεταλούδα Cacyreus marshalli είναι είδος της Νότιας Αφρικής. Ξενιστής για τις κάμπιες της είναι γεράνια και πελαργόνια (κι αυτά από Νότια Αφρική).
Ήρθε στην Ευρώπη το 1980 (μάλλον μαζί με εισαχθέντα φυτά) και από τότε εξαπλώθηκε ραγδαία.
Αποτελεί μεγάλο μπελά για γεράνια και πελαργόνια, γιατί οι αδηφάγες κάμπιες της τα ξεραίνουν, ενώ δεν υπάρχουν οι φυσικοί της θηρευτές όπως στην Ν. Αφρική για να ελέγχουν τον πληθυσμό της.

Ετυμολογία:
Cacyreus < η ετυμολογία δεν ορίζεται από τον Cramer ταξινομητή αυτού του γένους.
marshalli < προς τιμήν του Sir Cuy Anstruner Knox Marshall, Άγγλου εντομολόγου του 19ου αιώνα που ερεύνησε σε Ινδία, Νότια Αφρική και Ηνωμένο Βασίλειο

Δευτέρα 2 Μαΐου 2022

Verbascum adeliae

Αρκεσίνη 02/06/2017
φωτογραφίες Ελευθερία Πράσινου

Το Verbascum adeliae (Boiss. 1856) είναι ενδημικό φυτό των Κυκλάδων (Αμοργός, Νάξος, Ρήνεια, Άνδρος). Συλλέχτηκε στις 29 Ιουλίου 1844 στην Απείρανθο της Νάξου από τον Χελδράιχ (Heldreich) και περιγράφηκε το 1856 από τον Boissier.
Το 2020 ο Άρης Ζωγραφίδης περιέγραψε από την Απείρανθο το Verbascum xnaxense, ένα υβρίδιο των V. adeliae & V. sinuatum (και τα δύο φύονται στην Αμοργό.
Το Βερμπάσκο της Adelia είναι διετές φυτό ύψους 5-100 εκ.. Βλαστός ισχυρός με πολλές διακλαδώσεις στο πάνω μέρος. Φύλλα βάσης ακέραια ή λίγο πριονωτά.
Άνθη σε δέσμες ων 3-7. Άνθη κίτρινα.  Άνθιση: τέλη Απριλίου - Ιούνιος.
Φύεται σε όλη την Αμοργό σε υψόμετρα 0-300 μ. σε άκρες δρόμων ή αγρών, φρύγανα, βραχώδεις πλαγιές.

Ετυμολογία:
Verbascum < verbascum (λατιν.) φλόμος < ίσως από barba < barbáscum γενειάδα, από τις τρίχες στα φύλλα και τα άνθη.
adeliae < αφιερωμένος από τον Χελδράιχ στην φίλη του Adelia (γερμανικό γυναικείο όνομα).


Τετάρτη 27 Απριλίου 2022

Microthlaspi perfoliatum

Βουνί Χώρας 20-02-2022
φωτογραφία Μανώλης Σιμιδαλάς

Το Microthlaspi perfoliatum [(L.) F. K. Mey. 1973] είναι ευρωμεσογειακό φυτό  με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Συνώνυμο Noccaea perfoliata (L.) Al-Shehbaz 2014.
Φύεται σε ποικιλία ενδιαιτημάτων σε υψόμετρα 0 -2000 μ.
Άνθιση: Φεβρουάριος - Ιούλιος.

Ετυμολογία:
Microthlaspi < μικρό + Thlaspi
perfoliatum < περί + foliatus (< folium φύλλο) φυλλάζων, φυλλώδης => με φύλλα που περιβάλλουν τον βλαστό, περιφυλλώδες, περιβλαστόφυλλο.
Thlaspi < θλάσπις, φυτό που αναφέρουν ο Διοσκουρίδης και ο Ιπποκράτης.

 

Τρίτη 26 Απριλίου 2022

Sphyraena sphyraena λούτσος


 Ο Δημήτρης Κωβαίος στα Κατάπολα φωτογραφημένος με το τρόπαιό του από τον Νίκο Κωβαίο λιβανό

Ετυμολογία
Sphyraena < σφύραινα ( σφύρα + επίθημα -αινα) ==> αναφορά στο σχήμα του.
λούτσος < από την ενετική λέξη luzzo.

Τρίτη 19 Απριλίου 2022

Osyris alba

Μηλιές 18-04-2022
φωτογραφία Μανώλης Σιμιδαλάς

Ο θάμνος Osyris alba (L. 175) είναι φυτό των παραμεσογειακών χωρών με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Συνώνυμο: Osyris mediterranea (Bubani 1897).
Κοινή ονομασία στις περισσότερες περιοχές: σκουπόχορτο
Δίοικος αειθαλής θάμνος. Ημιπαρασιτικό φυτό που παρασιτεί πάνω σε άλλα φυτά αλλά παράλληλα φωτοσυνθέτει.
Βιότοπος: θαμνώνες και πετρώδεις θέσεις.
Βλαστοί μεγάλοι, διακλαδισμένοι, ξυλώδεις, εύκαμπτοι. Φύλλα μικρά γραμμοειδή-λογχοειδή, δερματώδη. 
Τα κίτρινα άνθη του είναι ερμαφρόδιτα ή μονοσεξουαλικά, τα αρσενικά είναι πολλά μαζί και μασχαλιαία ενώ τα θηλυκά και τα ερμαφρόδιτα φύονται μοναχικά. Όλα αναδύουν μια ευχάριστη μυρωδιά μελιού. Το περιάνθιο έχει 3 λοβούς, τριγωνικούς, σαρκώδεις, με 3 στήμονες.
Ανθίζει Απρίλιο - Ιούνιο. 
Οι σαρκώδεις κόκκινοι καρποί του (δρύπη) ωριμάζουν το φθινόπωρο, έχουν άσχημη γεύση και η εδωδιμότητά τους ελέγχεται . 

Ετυμολογία:
Osyris < Όσιρις, ή Όσυρις, αιγυπτιακός θεός, σύζυγος της Ίσιδας στην αιγυπτιακή μυθολογία. Οι αρχαίοι με αυτό το όνομα δήλωναν θάμνους με μακριά και εύκαμπτα κλαδιά.
alba (λατιν.) = λευκή. 

Γράφει ο Διοσκουρίδης:
«ὄσιρις· φρυγάνιον μέλαν, λεπτόν, ῥαβδίον δύσθραυστον, καὶ περὶ αὐτὸ φυλλάρια ὥσπερ λίνου, μέλανα· ‹σπερμάτια δὲ μέλανα› κατ' ἀρχάς, μεταβάλλοντα δὲ ὑπέρυθρα γίνεται. ταύτης τὸ ἀφέψημα πινόμενον ἰκτέρῳ βοηθεῖ· ποιεῖται δὲ καὶ σάρα ἐξ αὐτῆς.»
 


Τετάρτη 13 Απριλίου 2022

Crocus tournefortii

Κρίκελος 24-10-2021
φωτογραφία Μανώλης Σιμιδαλάς

Ο Κρόκος του Τουρνεφόρ (Crocus tournefortii Gay 1832) είναι ενδημικός της Κρήτης, της Δωδεκανήσου και των Κυκλάδων ενώ αναφέρεται και από την Ύδρα στον Αργοσαρωνικό.
Βιότοπος: πετρώδεις τοποθεσίες, ρωγμές βράχων, θαμνώνες, σε υψόμετρα 0-850 μ. (-1400 στην Κρήτη).
Έχει άνθη μεγάλα με ρόδινη απόχρωση και σκούρες ραβδώσεις, που παραμένουν ανοιχτά και στην διάρκεια της νύχτας. Φάρυγγας κίτρινος.
Στύλος με στίγματα κόκκινα ή πορτοκαλί, σχισμένα δενδροειδώς σε πολλά λεπτά νημάτια, που προεξέχουν από το περιάνθιο. Ανθήρες λευκοί.
Από τα στίγματά του κατασκευάζουν την ζαφορά (σαφράν)
Άνθιση: από Οκτώβριο μέχρι Δεκέμβριο.

Ετυμολογία:
Crocus < κρόκος > πιθανώς από την κρόκη (υφάδι) από τα γεννητικά όργανα (ανθήρες, κλπ) που έχουν παρόμοιο σχήμα με τα υφάδια.
tournefortii < προς τιμήν του Γάλλου φυσιοδίφη Πιτόν ντε Τουρνεφόρ (Tournefort)

 

Κυριακή 20 Μαρτίου 2022

Geranium lucidum

Ρέμα Αγίας Κατερίνας (Χώρα) 19/03/2022
φωτογραφία Μανώλης Σιμιδαλάς

Το Geranium lucidum (L. 1753) είναι μεσογειακό φυτό, με μεγάλη εξάπλωση στην Ελλάδα.
Ετήσιο φυτό, ύψους 10-30 εκ., συχνά με μεσαία διακλάδωση από την βάση.
Φύλλα χωρισμένα σε 3-5 τμήματα
Βιότοπος: ασβεστολιθικές βραχώδεις τοποθεσίες, φρύγανα, φυλλοβόλοι θάμνοι, σε θέσεις ελαφρώς σκιασμένες,  σε υψόμετρα 0-1200 μ. (-1700).
Άνθη πορφυρά και πιο σπάνια λευκά
Ανθίζει από Μάρτιο μέχρι αρχές Ιουλίου.
Ετυμολογία:
Geranium < γεράνιον, φυτό που αναφέρει ο Διοσκουρίδης - από τον καρπό του που μοιάζει «γεράνων κεφαλάς συν τοις ράμφεσιν = Γεράνιο.
lucidum (λατιν.) = στιλπνός, φωτεινός, λαμπρός.


Πέμπτη 10 Μαρτίου 2022

Fibigia lunarioides

Μεγάλη Βλυχάδα (Λαγκάδας) 05/03/2022
φωτογραφία Μανώλης Σιμιδαλάς

Η Fibigia lunarioides [(Willd.) Sweet 1826} είναι φυτό ενδημικό των Κυκλάδων, της Δωδεκανήσου και δύο νησίδων της Κρήτης. Περιγράφηκε από τα Αντικέρια. Στην Αμοργό αναφέρεται από το ακρωτήριο Ξώδοτος, από τα Θολάρια και από την Μεγάλη Βλυχάδα.
Στα άλλα νησιά μας φύεται στην Ηρακλειά, την Δονούσα, την Κέρο, την Αμοργοπούλα (Άνυδρο), την Κίναρο, και τα Αντικέρια.
Συνώνυμο: Acuston lunarioides (Willd.) Raf. 1838)
Χασμόφυτο, φύεται σε σχισμές ασβεστολιθικών βράχων, παίρνοντας θαμνώδη συμπαγή μορφή, σε υψόμετρα 0-200 μ..
Πολύ διακλαδισμένος θάμνος, με αρκετούς ανθοφόρους και μη ανθοφόρους βλαστούς. Ανθίζει από τον Φεβρουάριο.

Ετυμολογία:
Fibigia < γένος αφιερωμένο στον Γερμανό βοτανικό J. Fibig (†1792)
lunarioides < Lunaria, γένος που το χρώμα και το σχήμα των καρπών του θυμίζε luna (φεγγάρι) + είδος = λουναριοειδής.


 

Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου 2022

Romulea bulbocodium

Καλοταρίτισσα 06/02/2022
φωτογραφία Μανώλης Σιμιδαλάς

Η Romulea bulbocodium, (L.) Sebast. & Mauri 1818, είναι μεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα. Φύεται σε αρκετά σημεία στην Αμοργό (Καλοταρίτισσα, Άγιος Πάυλος, Λαγκάδα).
Βιότοπος: υγρά λιβάδια, εποχικά λιμνία, βραχώδεις πλαγιές με φρύγανα, συχνά κοντά στην θάλασσα.
Όμορφο βολβώδες φυτό που μοιάζει με κρόκο, διακρίνεται όμως εύκολα από τον ανθικό ποδίσκο (οι κρόκοι δεν έχουν) και την απουσία λευκής γραμμής στα γραμμοειδή φύλλα.
Άνθη μέχρι 3 εκ. διάμετρο με τέπαλα λογχοειδή, λευκά, με φάρυγγα κίτρινο και πινελιές ιώδεις.
Ανθίζει Φεβρουάριο - Μάιο.

Ετυμολογία:
Romulea < αφιερωμένο στον Romulus (Ρωμύλο), ιδρυτή της Ρώμης = Ρωμουλέα.
bulbocodium < βολβός + κώδυον ή κωδία (κοιλότης) ==> από το σχήμα του βολβού που θυμίζει κοιλότητας περγαμηνής.